Fifty shades of grey...en de rest van de trilogie

Dit is het soort boeken waarover ik maar wat graag mijn opinie geef! Iedereen heeft er een opinie over en omdat ik hier schrijf over boeken, kan ik het nog eens op mijn blog zetten ook. Deze zomer vooral waren de reacties erg verdeeld en werd er zelfs aandacht aan geschonken in diverse kranten. Wat drijft vrouwen ertoe dit soort boeken leuk te vinden? Laten we niet preuts zijn, we hebben het dan over boeken met -lichte- SM. Waarom vinden diverse vrouwen deze boeken over een man die zijn vriendin op alle mogelijke wijzen wil controleren leuk? Stel je dat even voor in het 'echte leven'...Niet zo leuk meer, toch? Want we hebben het hier niet alleen over een beetje sex maar over zowat alle aspecten van haar leven. Wat ze doet, wie ze ziet, waar ze werkt,...Nee!

En dat laatste woordje is eigenlijk wat ik van deze trilogie dacht. Nee, nee, nee, nee, nee! Terwijl ik aan het lezen was, was de herhaling van dat woord de meest voorkomende gedachte in mijn hoofd. Er was ook een 'ja' maar hierover later meer. We waren bij N-E-E, in hoofdletters met streepjes erbij, om het nog beter te benadrukken. 

Zijn die boeken dan zo slecht geschreven? Wel, als ik eerlijk ben niet. De schrijfstijl is vlot en ik genoot in het bijzonder van de creatie van twee personages in Anastasia's hoofd (Anastasia Steele, het hoofdpersonage). Het gaat hier dan om haar 'inner goddess' en haar 'inner conscious' die ook een opinie hebben en die uiten in Anastasia's hoofd. Bijvoorbeeld: 'My inner goddess urged me to get on with it already, she was desperate for sex' of 'My inner conscious was glaring at me from behind her three volume copy containing all the work by Shakespeare'. Dat was leuk, de enige keer dat ik nog zo een idee tegenkwam was in een jeugdserie over een tienermeisje met een mini alter ego dat in beeld kwam op kritieke momenten. (En tieners hebben zo wat altijd kritieke momenten.) Helaas was dit, afgezien van het personage van Katherine Kavanagh, zo wat het enige dat leuk was aan deze boeken. Katherine Kavanagh vond ik leuk omdat ze -alsjeblieft! eindelijk!- een opinie had. Als enige in de boeken kan ik eigenlijk wel zeggen. Een verademing vergeleken met Anastasia zelf die alles goed vind en schijnbaar nergens een echt diepgaande mening over heeft. 

Vanaf hier gaat het dus bergafwaarts. Inhoud? Anastasia Steele, arme studente, ontmoet rijke zakenman Christian Grey. Wat zij wil? Liefde. Wat hij wil? Totale controle over haar. Komt het goed? Ja, wat dacht jij dan. 

Ik mocht Christian Grey (rijke zakenman met verlatingsangst) al van in het begin niet en het is er eerlijk gezegd niet beter op geworden. Van controlerend en irritant als lief wordt hij gewoon controleren en irritant als echtgenoot. Zij het dan dat hij in de loop van de reeks kan toegeven dat hij van Anastasia houdt en de verlatingsangst wat meer achter zich laat. Wat te traag en te oppervlakkig gaat naar mijn zin.

Ondertussen natuurlijk introduceert hij Anastasia in zijn 'manier van liefhebben'. SM dus, en nee dat was niks overdreven ergs en soms misschien best nog oké, maar het controle freak aspect was enorm storend. Het enige 'ja!' moment dat ik had was toen Anastasia na een onaangenaam pijnlijke ervaring haar koffers pakt en vertrekt. Helaas was dat na één hoofdstuk al bijgelegd...

Het verhaal zelf heeft in de drie boeken ook maar weinig om het lijf (no pun intended). Het is een beetje de lijm die de hete scènes bij elkaar houdt. Echt spannend wordt het maar zelden. Als ik zeg dat het goed geschreven is, bedoel ik technisch. De zinnen lezen vlot en er zijn geen ellenlange beschrijvingen die nergens toe leiden. Tenzij natuurlijk bij de seksscènes helaas...En, oh ja, ze komt altijd klaar. Altijd...En altijd exact op het moment dat hij het vraagt. Realistisch? Nee, dus.

Om maar te zeggen : nee. Nee, ik zie het niet. Ik zie echt niet waarom deze trilogie een hype is, nog veel minder waarom iemand het zou willen verfilmen en al zeker niet waarom deze boeken bestsellers zijn. Als 99% van de vrouwen dit geweldig vindt en ik niet, dan ben ik  maar abnormaal. Ik heb trouwens alle drie de boeken gelezen alleen om te zien of het nog ging beteren, om te zien wat er zo goed aan was. Maar... Nee, nee, nee, nee, nee. Nee dus, het meest gebruikte woord in dit artikel.

Steve Berry - De Amberzaal

Een goede thriller gaat er altijd wel in en zeker als hij van Steve Berry is. Hij is op dit moment mijn favoriete thrillerauteur. (Ik zeg 'op dit moment' want je weet maar nooit welke auteurs ik nog ga ontdekken.) Zijn boeken - en dit is bijlange na het eerste niet dat ik van hem lees- hebben altijd inhoud. Het gaat niet louter om een achtergrondverhaaltje dat de actiegedeeltes aan elkaar moet knopen, er is werkelijk sprake van een mysterie. In dit boek is dat de Amberzaal, in andere boeken zijn het de stoffelijke resten van Alexander de Grote, de schat van de Tempeliers of de verdwenen leden van een poolexpeditie. Meestal is het hoofdpersonage in zijn boeken Cotton Malone, een voormalig geheim agent. Hij ziet zich echter genoodzaakt vragen te stellen bij het woordje 'voormalig' gezien hij maar al te vaak verzeilt geraakt in gevaarlijke speurtochten.

Berry wordt vaak vergeleken met Dan Brown (de Da Vinci Code) en soms zelfs beschouwd als een slecht afkooksel ervan. Zijn personages zouden te weinig diepgang hebben en zijn plot zou niet altijd even origineel zijn. Ik denk van niet. Laat ons vooral niet vergeten dat het hier om een thriller gaat, het moet spannend blijven. Wie graag diepgaande karakterschetsen heeft leest beter een ander genre. (Van karakteruitwerking heb ik trouwens bij Brown ook niet veel gemerkt, het raadsel en de aanwijzingen zijn belangrijker.) Berry's plotwendingen vind ik juist wel origineel, er gebeuren steeds onverwachte en soms schokkende dingen. Het einde zie je soms aankomen maar het midden blijft verrassen. Dat het mysterie wordt opgelost is een gegeven in dit genre, het is de manier waarop die moet blijven boeien. De actie is ook goed, er zijn gevechten in eeuwenoude gebouwen, wilde ontsnappingen en beide partijen schuwen het geweld niet. De lijn tussen Goed en Kwaad is niet altijd even duidelijk en dat is volgens mij wat Berry ook wil meegeven in zijn verhalen. Wanneer rek je de lijn tussen Goed en Kwaad te ver? Soms geven zijn boeken een aanleiding om daarover na te denken. 

Geschiedenis en archeologie zitten steeds een beetje verweven in zijn boeken en ook dat maakt het leuk. De Amberzaal gaat bijvoorbeeld over in W.O.II verdwenen bewerkte amberpanelen. Een volledige kamer was ingericht met deze kostbare panelen die sinds 1945 niet meer aanschouwd zijn en als verloren worden beschouwd. In Berry's boek raakt een Amerikaans koppel verstrikt in de zoektocht naar de panelen. Hebzucht viert hoogtij onder rijke privé-verzamelaars en geweld wordt niet geschuwd om de panelen als eerste in handen te krijgen. Tegelijk mag er ook niets uitlekken naar de media want de Russen zijn de 'Jantarnaja Komnata' - de Amberzaal- nog lang niet vergeten...

Detail van de gereconstrueerde amberpanelen. Onderaan het embleem van Pruisen, een adelaar.

Overzichtsfoto van de Amberzaal.

Ik had voorheen nog niet van de Amberzaal gehoord. Het gaat om een relatief kleine kamer (10 bij 10m) in wat nu bekendstaat als het Catharinapaleis in Tsarskoje Selo. De panelen werden in de 18de E door een Pruisische vorst geschonken aan tsaar Peter de Grote. In 1941 werden de panelen gestolen door de nazi's en terug naar Pruisen gebracht. Toen de Russen in 1945 Pruisen te dicht naderden werden de panelen in allerijl ingepakt voor transport naar West- Duitsland. Ze zijn nooit meer teruggezien en de kans bestaat dat ze niet op tijd in veiligheid gebracht konden worden en verbrand zijn tijdens een Russische aanval. Er is natuurlijk ook een mogelijkheid dat ze ergens in West- Duitsland verborgen liggen. Na 1945 zijn er veel expedities ondernomen om de panelen te vinden maar tot nog toe zonder succes. 

Een foto uit de jaren '30 van de oorspronkelijke panelen.

In 1999 werd besloten een kopie te maken van de originele panelen op basis van oude foto's. Sinds 2003 heeft het Catharinapaleis weer een Amberzaal. Een grote Duitse firma was de hoofdsponsor van het project.

Roger Lancelyn Green - Robin Hood

Dit boek heb ik toevallig ontdekt in de bibliotheek toen ik op zoek was naar een ander boek. Wat weer illustreert dat de beste methode om iets te vinden, is om op zoek te gaan naar iets anders. Alles komt dan plots terug boven water, behalve dat waar je naar op zoek bent natuurlijk. Ik spreek uit ervaring.

Robin Hood dus, middeleeuws verhaal dat iedereen kent. Of denkt te kennen, iedereen kent er flarden van. En dat is het nu juist, al die flarden kunnen een verhaal vormen, maar dan moet je keuzes maken. Dat begin al bij de ware identiteit van Robin Hood. Was hij Robert, earl of Huntingdon? Robert lord of Loxley? Of is het verhaal gebaseerd op Fulk Fitzwarin? (Groeide op met prins John en werd na een ruzie door hem vogelvrij verklaard.) Bestond Robin Hood echt, of was het gewoon een verzonnen verhaal? Wel zeker is dat er in de bossen van Sherwood in de volle middeleeuwen veel vrijbuiters leefden, die leefden van de jacht en struikroverij. De periode staat ook onder discussie maar algemeen wordt aangenomen dat het was in de tijd van Richard Leeuwenhart, eind 12de E.

Het verhaal sijpelt gestaag door in de middeleeuwse geschriften. Eerst worden er allusies gemaakt op 'Robehod' en afgeleiden. Later verschijnen er ballades en gedichten over 'Robin Hood and his merry men'. Wat Green in feite gedaan heeft is die ballades en gedichten samensmeden tot één begrijpelijk geheel in proza. Daarbij heeft hij de middeleeuwse verteltrant behouden en dat maakt dit boek zo goed. Je krijgt het hele verhaal onopgesmukt te horen zonder dat er onnodige dingen aan toegevoegd zijn. Het verhaal heeft dat trouwens niet nodig, het is goed genoeg op zichzelf. Volgens mij is dat het geval voor zowat alle middeleeuwse vertellingen, het was één van hun voornaamste vormen van vertier, dan is het maar beter goed. Ik dacht het verhaal redelijk goed te kennen maar er waren toch nog verrassingen zoals de verhalen over Allin-a-Dale, de zwarte ridder, de ridder van Legh, Will Scarlet,... Best van al was de ontdekking dat Lady Marian in dit boek niet het brave meisje is dat alles overlaat aan Robin Hood. Ze neemt zelf een zwaard en boog ter hand en ze kan er bijzonder goed mee overweg. Gezien Green zich baseert op de oude ballades en gedichten zou deze Marian best wel eens het dichtst bij het oorspronkelijke personage kunnen staan.

Tegenwoordig hebben we natuurlijk ook series en films over Robin Hood. Dit boek van Green is verfilmd als 'Robin Hood, prince of thieves'. Dat staat bij de beschrijving van het boek maar ik heb daar mijn bedenkingen bij. Boeken en verfilmingen hoeven elkaar niet in alles te volgen maar hier wijkt de film toch wel heel erg af van het boek.

Behalve deze film ken ik nog de BBC- series over Robin Hood. Die met Richard Armitage als Guy of Gisbourne! Geweldig goed gecast. Ze gaan voor een gemene schurk waar toch iets goeds in schuilt en zo iemand kan Armitage geweldig goed neerzetten. Het feit alleen al dat we films en series over Robin Hood hebben bewijst dat het verhaal ook vandaag nog boeit.

Green heeft nog oude verhalen bewerkt tot een boek zoals bijvoorbeeld De Griekse sagen, de Scandinavische mythen, koning Arthur,... Ik kijk er alvast naar uit om zijn bewerking van de Scandinavische mythen te lezen!

De duivenhoudsters - Alice Hoffman

Dit boek speelt zich af tussen 70 en 73 na Christus en verhaalt over het leven van vier vrouwen. Levens die onafhankelijk van elkaar spelen maar zich later intens met elkaar zullen vervlechten als de Romeinen komen en vele Joden vluchten. Hoewel elk van deze vrouwen anders is bezitten ze allemaal moed in een andere vorm. Er is Rivka, bakkersvrouw en grootmoeder die in moeilijke tijden als enige het hoofd koel houdt en wat rest van haar gezin in veiligheid brengt. Sjira, die steeds haar eigen hart bleef volgen wars tegen elke conventie of voorspelling in. Soms zelfs tegen elke logica in. Aziza, de krijger in meisjeskleren die leeft voor de jacht maar zich deemoedig aanpast aan het leven dat ze verwacht wordt te leiden. Of niet? Jaël, de roodharige, is de vierde vrouw. Verwaarloosd als kind met een dode moeder en een verbitterde vader is ze vooral aangewezen op haar broer. Tijdens diens afwezigheid leert ze haar eigen moed kennen wanneer ze op de avances van een 'leeuw' ingaat en diens kind alleen op de wereld moet brengen. Of misschien toch niet zo alleen als ze denkt...

De levens van deze vrouwen komen samen in fort Masada, het oude paleis van koning Herodes, dat dienstdoet als laatste bolwerk tegen de Romeinen. Hier wordt geleefd volgens de religieuze en sociale wetten die altijd gegolden hebben. De vraag is of deze nog toereikend zijn voor vrouwen die hun eigen wetten moesten stellen om zelfs maar tot fort Masada te raken.

Eén wet kan ieder begrijpen : geen brood voor wie niet werkt. Het leven is hard voor alle mensen in het fort en voedsel is schaars. Rivka, Jaël, Sjira en Aziza werken samen in de duiventoren. Belangrijk werk want het is de enige connectie die het fort heeft met de buitenwereld, afgezien van bloedige raids op nomaden voor voedsel en wapens. Hoewel niet even vlot of vanzelfsprekend, ontwikkelt er zich toch een onwrikbare vriendschap tussen deze vrouwen. Ze zijn immers -willen of niet- op elkaar aangewezen.

Magie heeft ook een prominente rol in dit boek, als niet- erkende vorm tegenover de religieuze praktijken die enkel de priesters mogen beoefenen. Het is Kesjafim, een subtiele, ondergrondse magie, die vrouwen beoefenen in het geheim. In bloed en botten, vuur en water huist deze magie maar evengoed ook in kruiden, bloemen of de duistere nacht die verbergt wat niet gezien mag worden. De aard van de dingen is ook belangrijk, zo is Sjira's element water en kan ze er nooit veraf zijn, Aziza leeft dan weer voor de kille aanraking van koud metaal. Het metaal dat haar influistert wie ze is en wie ze nooit zal kunnen worden.

Het leven wordt steeds grimmiger naarmate de Romeinen dichterbij komen en de angst toeslaat. Zullen de muren van Herodes nogmaals stand houden? Of zullen ze verkruimelen onder de efficiënte oorlogstactieken van de Romeinen? 

Mijn mening? Het is een goed boek, dat evenwel een beetje traag op gang komt en veel raadsels bevat. Blijven lezen geeft de oplossing : er komt meer actie en de goede verstaander kan zich bezighouden met gissen naar de waarheid. Een boek waarvan de plot meteen duidelijk is, kan ook niet spannend meer zijn. Het bleef me boeien tot de laatste bladzijde maar het is niet voor mensen die graag een 'eerlijk' boek willen. Je wordt vaak op het verkeerde been gezet. Het is ook bedoeld voor dromers, wie zich de beschreven zinderende hitte en de honing druppend uit de bloemen niet kan voorstellen zal het langdradig vinden.